Spojrzenie na Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 po stu latach Zbigniew Pilarczyk
ponizej fragment opracowania Pana Zbigniewa Pilarczyka zamieszczonego na stronach IPN .
Może warto poświęcić chwile przeczytać i zastanowić sie dlaczego właśnie to Powstanie zakończyło sie sukcesem .
" Bodaj najczęstszymi z pytań dotyczących Powstania Wielkopolskiego są te dotyczące problemu jak to się stało, że możemy je określić mianem zwycięskiego. By odpowiedzieć na to pytanie, należy cofnąć się do drugiej połowy XIX w., kiedy rodziła się na terenie Wielkiego Księstwa Poznańskiego myśl pracy organicznej, której głównym celem miało być podniesienie jakości społeczeństwa. Klęska powstania styczniowego spowodowała, że nadzieja na odzyskanie niepodległości drogą walki zbrojnej straciła na swej realności. Opierając się na założeniach francuskich i brytyjskich pozytywistów zaczęto stawiać racjonalne myślenie przed emocjami. Wyrażało się to założeniem, że polskiej tożsamości należy szukać nie w powstaniach narodowych, ale w konkretnych działaniach, które można nazwać konstruktywnym patriotyzmem. Zakładano jako cel główny niepodległość, odzyskaną zbiorowym wysiłkiem całego społeczeństwa. Zamierzeniem bliskim, możliwym do zrealizowania w warunkach niewoli, było stworzenie podstawowej infrastruktury materialnej, edukacji i lepszego bytu. W efekcie miało to doprowadzić do ukształtowania świadomości narodowej społeczeństwa polskiego, bez której walka o niepodległość byłaby trudną do zrealizowania.
To właśnie w tej kwestii idea pracy organicznej miała najwięcej do zrobienia. Sedno sprawy najlepiej oddał Jędrzej Moraczewski, który utożsamiał pracę organiczną z „wyosobnieniem polskości”. "
